Girolamo Frescobaldi en Johann Sebastian Bach

Tegenwoordig kunnen we bladmuziek onder de scanner leggen om vervolgens de muziek direct vanaf de I-pad te spelen. Bach moest voor het uitbreiden van zijn muziekbibliotheek met inktpot en ganzenveer aan de gang. Heel veel geduld was daar voor nodig. Zo schreef hij in 1714 de Fiori musicali van Frescobaldi over. Het betreft hier een verzameling van liturgische orgelwerken die bij de mis konden worden gespeeld. Fiori musicali (muzikale bloemen) was een invloedrijk werk binnen de ontwikkeling van de Europese orgelmuziek. Bach kende de muziek van Frescobaldi al van jongs af aan. Bachs zoon Carl Philipp Emanuel schreef na het overlijden van zijn vader aan Forkel (Bachs eerste biograaf) dat Bach al op jonge leeftijd muziek van onder andere Frescobaldi bestudeerde en beluisterde. Ook Johann Adam Reincken en Dietrich Buxtehude, organisten en componisten die Bach in zijn tienerjaren bezocht, bezaten werk van Frescobaldi. Zijn invloed op de Noord-Duitse orgelschool en dus ook op Bach moet dus belangrijk geweest zijn.
Frescobaldi werd in september 1583 geboren in Ferrara, destijds een machtige stad in Noord-Italië.  Hij kreeg orgellessen van de hoforganist Luzzaschi en reisde rond 1606 door Europa en bezocht ook de zuidelijke Nederlanden. Frescobaldi moet een groot talent geweest zijn, want al op vijfentwintigjarige leeftijd werd hij benoemd tot organist van de Sint-Pieterskerk in Rome. In datzelfde jaar (1608) gaf hij ook zijn eerste composities uit, die gekenmerkt worden door enerzijds dramatiek en expressie en anderzijds virtuositeit en rijke fantasie. Met een onderbreking van zes jaar, waarin hij organist was aan het hof in Florence, verbleef hij tot aan zijn dood in 1643 in Rome. Naast klavierwerken voor orgel en klavecimbel schreef Frescobaldi vocale muziek waaronder een bundel liederen (Arie Musicali), motetten en missen.
Reisde de jonge Frescobaldi – net als Bach – naar verre landstreken voor inspiratie en muziekonderricht, toen hij ouder werd reisden jonge musici uit heel Europa naar hem voor dezelfde doelen. Johann Jacob Froberger, ook een belangrijke inspirator van Bach, was een leerling van hem.
In tegenstelling tot het werk van veel andere (Italiaanse) componisten heeft Bach geen werken van Frescobaldi bewerkt of verbeterd. Misschien zegt dat wel wat over de kwaliteit van deze grote Italiaanse componist. Bach durfde er niet aan te komen…

Dit artikel is ook verschenen in Johann Sebastian Bach en de Italiaanse barok van Wim Faas.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s