Het Credo uit de Mis in b-klein (Hohe Messe) opent Bach in de oude, polyfone stijl. Het roept herinneringen op aan de Gregoriaanse gezangen uit de middeleeuwen. Er wordt gedacht dat Bach met deze toonzetting de verbinding wilde maken met de kerk van vroeger, de kerk van alle tijden.  Opmerkelijk is dat Bach in dezelfde jaren dat hij met deze Mis bezig was (1747 – 1748) een Credo uit een Mis van de Italiaanse componist Bassani bewerkte: hij componeerde in plaats van een monotone, korte intonatie een zestien maten lang vierstemmig ‘Credo in unum Deum’. Luisterend naar dit deeltje (BWV 1081) roept het, door de vocalen alsook door de ostinate (zich voortdurende herhalende) basbegeleiding, direct de associatie op met Bachs Credo-opening uit de Mis in b-klein. De  aanpassing die Bach heeft aangebracht kunnen in het kader hebben gestaan van een werkelijke uitvoering door hemzelf. Veel meer wordt er echter van uitgegaan dat Bach experimenteerde met deze Credo-toonzetting, en de stijl ervan uiteindelijk toepaste in de Mis in b-klein.
Giovanni Battista Bassani werd tussen 1650 en 1657 geboren in Padua. Hij studeerde in Venetië en  Ferrara, in de laatste stad mogelijk bij Legrenzi. In 1667 werd hij benoemd tot organist in Ferrara. Vanaf 1675 bekleedde hij diverse functies als kapelmeester in Bologna en Ferrara en publiceerde hij ook zijn eerste composities, zowel geestelijke werken als opera´s. In 1712 werd Bassani muziekleider in de Santa Maria Maggiore in Bergamo in welke stad hij op 1 oktober 1716 overleed.
Naast de genoemde functies was Bassani ook een beroemd violist, en vanuit die hoedanigheid componeerde hij verschillende triosonates. Zijn leven en werk in ogenschouw genomen vallen verschillende overeenkomsten met Bach op: al op jonge leeftijd kreeg Bassani een benoeming tot organist, hij was zowel vaardig op het klavier als op de viool, hij werkte afwisselend als muziekmeester in hoven en kerken, en was ten slotte componist van zowel vocale als instrumentale werken. Zou Bach zich bewust zijn geweest van deze overeenkomsten? Hij ontdekte het werk van Bassani waarschijnlijk in de muziekbibliotheek van de Thomasschool in Leipzig. Tussen 1736 en 1740 heeft hij opdracht gegeven om Bassani’s Acroama Missala te kopiëren, een bundel met zes missen bestaande uit een Kyrie, Gloria, Credo en Sanctus. Eind jaren veertig bewerkte Bach uit de vijfde mis hiervan het Credo dat wellicht voor hem als inspiratie ging dienen voor zijn opening van het Credo uit de Mis in b-klein. Een klein juweeltje.

Lees verder over Bach en Italië in Johann Sebastian Bach en de Italiaanse barok (Alla Maniera Italiana). Wim Faas, 2017.